Azken hilabeteetan, Covid-19aren aurkako txerto eraginkor bat lortzeko gai diren enpresen arteko lehia ikusi dugu. Txerto eraginkor batek birus horren kalteak modu esanguratsuan murriztuko ditu, baina nola funtzionatzen dute txertoek? Txertoak egon aurretik, mundua askoz leku arriskutsuagoa zen, eta milioika pertsona hiltzen ziren urtero, orain saihes daitezkeen gaixotasunengatik. Zalantzarik gabe, txertoak pertsonen bizi-itxaropena babesteko eta handitzeko esku-hartzerik eraginkorrena dira, gaixotasun infekzioso larriak desagerraraztea edo gutxitzea lortzen dutelako.
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) honela definitzen du txertoa: “gaixotasun baten aurkako immunitatea sortzeko edozein prestakin, antigorputzen ekoizpena sustatuz”. Txertoak, beraz, sistema immunologikoa indartzeko eta larriak edo hilgarriak izan daitezkeen gaixotasunen aurrean pazienteak babesteko erabiltzen dira. Funtsean, txertoak mikroorganismo hilek (inaktibatuak), indargabetuek edo haien zatiek osatutako produktu biologikoak dira, eta horiek gaitz infekziosoak saihesteko ematen dira, nagusiki, horiek izateko aukera gehien dituzten pertsonei.
Txertoek gaixotasuna birsortzen dute, baina infekziorik eragin gabe. Modu horretan, immunitate-sistema suspertzen dute, infekzioa eta gaixotasuna eragiten dituen mikroorganismoarekin harremanetan jartzen direnean jardungo duten defentsak garatzeko.
Txertoarekin batera gorputzan txertatzen den mikroorganismoa ia hilda edo oso indargabetuta dago. Ondorioz, aipatu mikroorganismoa ez da arriskutsutzat hartzen, baina nahikoa da sistema immunea aktibatu dadin antigorputzak sortuz. Txertoari esker, organismoak patogeno jakin horren kontrako immunitate-oroimena hartzen du.
Asko dira txertoei esker desagerrarazi diren gaixotasunak: baztanga, poliomelitisa (ia bere osotasunean), elgorria jada arazo bat izateari utzi dio gure ingurunean, difteria kasuak ia guztiz desagertu dira… Eta kukurruku-eztula, tetanosa, B hepatitisa edo meningitis meningokozikoak bezalako bestelako gaixotasunak kontrolpean daude.
Txertoa jarri ondoren, ondorio kaltegarri gehienak arinak eta aldi baterakoak dira, hala nola injekzio-lekuko mina edo sukarra. Txertoaren arriskuak beti onurak baino txikiagoak dira, txertoa hartzea eritasuna izatea baino hobea baita.
