Beroak eragindako heriotzak boskoiztu daitezke 2050erako

The Lancet aldizkarian argitaratutako azterlan batek agerian utzi duenez, klima-aldaketaren aurkako gelditasunak, gero eta gehiago, giza bizitzak galtzea ekarriko du.

Bero handiko egun gehiago, tenperatura altuei egotz dakizkiekeen heriotza gehiago, osasun-sistemen gaineko presio handiagoa, gaixotasun infekzioso hilgarrien zabalkundea, muturreko gertakari klimatikoak eta malnutrizioa. Gizateriaren osasuna arrisku larrian dago, NBEko berrogeita hamar erakunde eta organismo baino gehiagoren buru diren ehun adituk baino gehiagok egindako Lancet Countdown zortzigarren txostenaren arabera. Txostenak etorkizun hurbil kezkagarria iradokitzen du, neurriak hartzen ez badira.

Txostenaren arabera, klima-aldaketaren mehatxuak gero eta handiagoak dira, eta mundu osoko pertsonen biziraupen-bitartekoei eragiten diete. Planetaren batezbesteko tenperatura bi gradutan hazten bada oso agertoki arriskutsuan sartuko gara.

Tenperatura igoera

Izan ere, tenperaturaren gorakada da txostenaren egileei kezka gehien eragiten dien aldagaietako bat. Pasa den urtean, batez beste, mundu osoko biztanleok osasunerako kaltegarriak diren muturreko tenperaturak pairatu genituen 86 egunez. Egun horiek guztiak ez dira klima-aldaketaren ondorio, baina adituen ustez erdia baino gehiagok zuzeneko lotura dute fenomeno horrekin.

Azterlanak informazioa eskualdeka sailkatzen du eta garapen bidean diren uharte-estatu txikiak (SIDS izenarekin ezagutzen direnak) kaltetuenak izan direla ondorioztatzen du, 2018 eta 2022 bitartean urtero muturreko tenperaturak izan baitituzte 103 egunez. Afrikan, Erdialdeko Amerikan, Hego Amerikan eta Asian egoera ez da askoz hobea.

Eskualde gehienetan muturreko tenperaturak dituzten egunen kopuruak gora egin ahala, horien ondorioz hiltzen diren pertsonen kopuruak ere gora egiten du. Europa da, kasu horretan, beroaren eraginez hildako pertsona gehien izan dituen kontinentea: 70 hildako 100.000 biztanleko 2017tik eta 2022ra bitartean. Datu horrek esan nahi du bederatzi heriotza gehiago izan direla 2000 eta 2005 urteen arteko aldiarekin alderatuta, komunitate zientifikoak klima-krisiari aurre egiteko ahaleginak egin dituen arren. Datu horrek, nolabait, erronkaren larritasunaren dimentsioa adierazten du. 2005ean, Kyotoko Protokoloa indarrean sartu zen urtean, muturreko tenperaturen ondorioz, Afrikan 100.000 pertsonako 32 pertsona hil ziren; 2022an, berriz, 43. Ipar Amerikan eta Asian ere hazkunde esanguratsuak izan dira.