Irakurketa denbora: 5 minutu
Irakurketa denbora: 5 minutu“Haurrekin hitz egiteko eta etxeko lanetan laguntzeko”. “Oposizioetarako ateak irekiko lizkidake”. “Hizkuntza ezagutu eta integratzeko”. “Ordutegiak ez dira bateragarriak nire lanarekin”. “Oso garestia delako”. Hauek dira HABEk Siadeco enpresari eskatutako txosten batek jasotzen dituen adierazpen batzuk. Txostenak Euskal Autonomia Erkidegoan euskalduntze-prozesua eragozten edo baldintzatzen duten faktoreak aztertzen ditu. Lana, gainera, euskal hiztun ez direnek euskarari buruz dituzten pertzepzioen, motibazioen eta ikastea eragozten dieten oztopoen erradiografia bat da.
Ikerketak 5.000 biztanletik gorako udalerrietan bizi diren 25 eta 65 urte bitarteko biztanleak hartzen ditu bere baitan, eta zenbait kasutan interes falta eta, beste batzuetan, oztopo praktikoak, hala nola denbora falta edo ikastaroen prezioa, uztartzen dituen errealitatea erakusten du.
Ikerketa egiteko, Siadecok bi inkesta egin ditu. Lehena Euskal Herriko 5.000 biztanle baino gehiagoko herrietan bizi diren eta euskaraz ez dakiten 25-65 urte bitarteko pertsonen artean egin da, pertsona horiek zergatik ez duten klaseetan izena ematen ulertzeko helburuarekin. Bigarren inkestak jakin nahi izan du zein ziren ikasleek ikasketak amaitu gabe euskara eskolak uzteko arrazoiak.
% 37,7k ez du interesik
Ikerketaren ondorio esanguratsuenetako batek adierazten du inkesta egin dutenen % 37,7k ez duela euskara ikasteko inolako interesik adierazten. Datu horrek 432.340 pertsonara murrizten du ikasle posibleen unibertsoa. Zifra hori are gehiago murrizten da interes handia edo nahikoa adierazten dutenak bakarrik kontuan hartzen badira, 210.965 pertsonara iritsiz, guztizkoaren % 30,4 baino ez.
Ikasle potentzialen profilak nahiko zehatz marrazten du mapa demografiko eta geografikoa. Hamar interesdunetik ia sei Bizkaian bizi dira (% 57,5), Gipuzkoak laurden bat biltzen duen bitartean (% 25,3). Generoaren araberako banaketak gizonen nagusitasun txikia erakusten du (% 51,2 emakumeen % 48,8aren aurrean), eta ia erdia 40-54 urte bitarteko adin-tartean dago (% 46,2). Euskara ikasteko interesa % 20,5ekoa da Estatutik kanpo jaiotakoen artean eta % 11koa beste autonomia-erkidegoetan jaiotakoen artean.
Euskararekiko jarrerek agerian uzten dute bere balio kultural eta praktikoaren aitorpen zabala euskal hiztun ez direnen artean. % 93,8k mantendu beharreko altxortzat jotzen du eta % 85,7k interes kultural handiko hizkuntzatzat
Euskara mailari dagokionez, ikerketak erakusten du % 42k ez duela euskara ulertzen, % 38,3k ulertu bakarrik egiten duela eta % 19,7k zailtasunez hitz egin dezakeela. Inkestatuen % 30,3k euskaltegian ikasi zuen duela bost urte baino gehiago.
Interesa vs. errealitatea
Ikerketak arrakala nabarmena antzematen du interesaren eta matrikulazio-probabilitate errealaren artean. Horrela, inkestatuen % 37,2k hurrengo bi urteetan euskara ikasteko interes handia adierazten duen bitartean, % 18,4k bakarrik ikusten du oso probable pauso hori ematea.
Euskara ikasteko motibazio handiena duen taldea Estatutik kanpo jaiotakoek osatzen dute (% 49,8ko interesa eta matrikulatzeko probabilitatea % 42). Adin-taldeen kasuan, 25-39 urte bitartekoak dira motibatuenak (% 41,5 eta % 27,1 hurrenez hurren). Eta emakumeek ere motibazio altuagoa erakusten dute (% 41,5 eta % 19,5). Geografiak ere eragina du: Gipuzkoan interesa % 44,4ra iristen da, eta euskararen presentzia handiko eremuetan, % 48,7ra.
Euskararekiko jarrerek agerian uzten dute bere balio kultural eta praktikoaren aitorpen zabala euskal hiztun ez direnen artean. % 93,8k mantendu beharreko altxortzat jotzen du eta % 85,7k interes kultural handiko hizkuntzatzat. Lan-eremuan, % 78,3k uste du garrantzitsua dela lanerako. Portzentaje hori % 92,2ra igotzen da administrazio publikoari buruz hitz egitean. Hala ere, % 56,8k beste hizkuntza batzuk ikastea erabilgarriagotzat jotzen du, eta % 82,5 esanguratsu batek euskara hizkuntza zaila dela dio. Aipagarria da ere inkestatuen heren batek uste duela nolabaiteko inposizioa dagoela euskararen sustapenean.
Euskara ikasteko motibazioak faktore kultural, identitario eta praktikoak konbinatzen ditu. % 88,5ek garrantzitsutzat jotzen du hizkuntza mantentzea eta % 82,4k baloratzen du lurraldearen berezko hizkuntza izateagatik. Interes handiena erakusten dutenen artean, familia-arrazoiak nabarmentzen dira, hala nola seme-alabekin hitz egin ahal izatea (% 76,3), eta erabilera soziala lagunekin edo aisialdian (% 72,2). Lan-aukerak bereziki garrantzitsuak dira oso interesatuta daudenen % 71,3rentzat, interes gutxi dutenen % 49,3aren aurrean.
Oztopoak
Matrikulaziorako oztopoak askotarikoak dira. Denbora falta agertzen da oztopo nagusi gisa, pertsonen % 71,4ri eraginez, kontziliazio-arazoek % 27,3ri eragiten dioten bitartean. Euskaltegiekin berarekin lotutako faktoreek eragin txikiagoa dute: inoiz matrikulatzea pentsatu ez dutenen % 7,8k bakarrik aipatzen ditu eskaintzarekin lotutako arazoak, nahiz eta ehuneko hori % 20ra igotzen den pentsatu arren pausoa eman ez dutenen artean.
Ikerketak informazio-defizit esanguratsua ere agerian uzten du: ikasle posibleen % 23,9 bakarrik dago ondo informatuta euskaltegien eskaintzari buruz. Desinformazio hori nabarmenagoa da Araban (% 9,9), Espainiatik kanpo jaiotakoen artean (% 14,4), 25-39 urte bitarteko gazteen artean (% 17,4) eta euskaraz ezer ulertzen ez dutenen artean (% 17,9).
Euskara ikasteari uzteko arrazoiak
Siadecoren ikerketaren bigarren zatia azken bost urteetan ikasketak amaitu gabe euskara klaseak utzi dituzten horietan zentratzen da. Bigarren inkesta horrek berariazko eredu batzuk agerian uzten ditu, bai ikasleen profilean, bai eskolak uzteko arrazoietan.
Euskaltegia utzi zutenen % 21,1ek osasun eta/edo zaintza zerbitzu publikoetan lan egiten du, % 25,6k sektore publikoko beste arlo batzuetan lan egiten duen bitartean. % 22,5ek sektore pribatuko zerbitzuetan lan egiten du, % 9,3k industrian eta % 7k hezkuntza sektorean.
Arrazoi pertsonalak nagusitzen dira euskaltegia utzi dutenen artean. Denbora falta da faktorerik erabakigarriena eta hamar ikasletik seiri baino gehiagori eragiten die. Esanguratsua da % 43,3k adierazten duela berriro matrikulatuko litzatekeela bere denbora-egoera hobetuko balitz.
Faktore ekonomikoa agertzen da bigarren oztopo garrantzitsuen bezala. % 32,8k uste du euskararen ikaskuntza garestiegia dela, eta % 23,5 itzuliko litzateke klaseetara alderdi hau aldatuko balitz.
Euskaltegien gaineko pertzepzioa
Azterketa eta mailekin duten harremana ere faktore garrantzitsua da. % 23,1ek uste du euskaltegiaren jarduera azterketei bideratuegia dagoela, eta % 17,5 itzuliko litzateke ikuspegi hori aldatuko balitz. Gainera, % 22,7k tituluen eta dirulaguntzen arteko lotura arazotzat jotzen du, eta % 19k bere matrikulazioa berriz aztertuko luke baldintza hori aldatuko balitz.
Ikerketak hobekuntza-arlo gehiago identifikatzen ditu euskaltegietan. % 22,7k ez zuen bere ordutegietara egokitutako talderik aurkitu, eta % 19 itzuliko litzateke egoera hori konponduko balitz. % 19,4k ez zuen bere maila edo beharretara egokitutako talderik aurkitu, eta % 13,8 itzuliko litzateke alderdi hori hobetuko balitz. Ehuneko berak (% 19,4) uste du materialak edo metodologiak desegokiak direla, eta % 11,9 itzuliko litzateke hauek eguneratuko balira. Orientazio metodologikoa ere zalantzan jartzen da: % 19k aipatzen du ez dagoela hizkuntzaren erabilera praktikora bideratuta, eta % 13,8k bere matrikulazioa berriz aztertuko luke alderdi hori aldatuko balitz.
Itzulera-aurreikuspenei dagokienez, antzinako hamar ikasletik seik erakargarritzat jotzen dute euskaltegira itzultzeko ideia aukera izango balute, nahiz eta egiteko probabilitate handia ikusten dutenen ehunekoa % 43,1era murrizten den. Emakumeek joera handiagoa erakusten dute (% 61,1ek erakargarri aurkitzen du eta % 47,2k probable ikusten du), bereziki 40-54 urte bitarteko adin-taldean, non erakargarritasuna % 66ra iristen den eta probabilitatea % 44,1era.
Berriro matrikulatu direnen artean, bi herenek euskararekiko interesa aipatzen dute motibazio nagusi gisa. Gainerako laurdenak euskaltegiekin lotutako alderdiak aipatzen ditu, aurreko esperientzia ona nabarmenduz (% 11,1), metodologia egokia (% 5,6), ikasleen arteko giro ona (%5,6) eta irakasleen kalitatea (%2,8).
Argazkia: shutterstock.com
Advertisements
