Nola konturatu zinen jokoarekin arazo bat zenuela?
Mundu horretan sartuta zaudenean, zaila da arazo bat duzula ikustea. Zorrak pilatzen hasten zara, inguruko jendeari gezurra esaten diozu etengabe, lagunak eta senideak alde batera uzten dituzu jokatzera joateagatik, eta loak hartzeko arazoak izaten dituzu. Une horretan konturatzen zara ez zoazela bide onetik.
Nik ez nion inori laguntza eskatu nahi izan, ni neu aurrera atera nintekeela sentitzen nuen. Gainera, ez nituen ingurukoak nire arazoekin gogaitu nahi. Arazo bat nuela ohartu nintzen. Negar egiten nuen, gauetan errudun sentitzen nintzen, neure buruari esaten nion ez nuela berriro apusturik egingo… baina hurrengo egunean berriro erortzen nintzen. Konturatu nintzen mendekotasun eta gaixotasun baten barruan nengoela eta laguntzarik gabe ia ezinezkoa izango zela handik irtetea.
Non kokatzen da asko jokatzea eta adikzioa izatea bereizten dituen lerroa?
Zaila da lerro hori non kokatzen den jakitea. Gehiegizko jokoak adikziora eraman ohi du, baina ez da egun batetik bestera igarotzen den lerro bat. Nolabait, lerro hori gainditu aurretik etapa batzuk gainditzen dituzu, hala nola lagunei dirua eskatzea edo garrantzitsuak diren beste hainbat gauza alboratzea jokoari lehentasuna emateko.
Dirua berreskuratzeko jokatzen hasten bazara alarma-seinale guztiak piztu beharko lirateke. Izan ere, galdutako dirua berreskuratu besterik ez duzu nahi, eta espiral batean erortzen zara, jokatzen duzun diru-kopurua kontuan hartu gabe, galdutakoa berreskuratu ahal izateko helburu bakarrarekin.
Nire kasuan, adibidez, ni ez nintzen konturatu aipatzen duzun lerro hori gainditu nuenik. Duzun arazoaz ohartzen zarenerako, lerro hori aspaldi gurutzatu zenuela konturatzen zara.
Joko guztiak al dira arriskutsuak? Gauza bera al da, adibidez, bideojokoetan aritzea edo online pokerrean jokatzea?
Funtsean, ausazko joko mota guztiek arrisku bera dute. Gero, norberaren ezaugarriak sartzen dira ekuazioan. Gaur egun, apustuak bat-batekoak dira. Horrela, jokatzen duzunean, saria berehalakoa izaten da eta horrek adrenalina-maila igo eta gehiago irabazteko grina biderkatzen dizu. Gaur egun jokoarekiko mendekotasuna lehen baino azkarrago eta errazago garatzen da. Duela zenbait urte denbora gehiago behar zen adikzio bat garatzeko. Orain, ordea, dauden erraztasunekin, online joko guztiekin, poker edo kirol apustuekin, estimulua non-nahi dago. Bideojokoen gaia goraka doan beste gai bat da. Arazo hori ere lantzen saiatzen gara proiektu honetan, gero eta ohikoagoa baita gazteen artean.
“Ez nintzen konturatu asko jokatzetik adikzio baten barruan egotera igaro nintzenean, mundu horretan sartuta zaudenean ez baitzara konturatzen”
Dena den, arazo honetan ez nuke esango joko batzuek mendekotasuna sortzeko erraztasun gehiago dutenik.Bide desberdinak dira; egoera desberdinak. Joko bakoitzak bere ezaugarriak ditu, baina gauza horiek guztiek, batez ere ausazko jokoetan, arriskuak eta ondorioak dituzte. Askotan, konturatu gabe, adikzioaren barruan zaude.
Behin konturatuta jokoarekin arazo bat duzula, oso zaila al da adikzio horretatik irtetea?
Adikzio batetik irtetea ez da inoiz erraza izaten. Nik talde-terapiak zuzentzen ditut, eta bertan parte hartzen duten askok onartzen dute hortik ateratzea oso zaila dela. Hain zuzen ere, erraza izango balitz, ez litzateke errehabilitazio-tratamendurik egongo, bakoitza bere kabuz atera ahalko litzatekeelako. Adikzioa gainditzea ez da batere erraza, eta ahalegin handia eskatzen du. Lan handia egin behar da adikzio hori gainditzeko, denboran jarraitua, egun batetik bestera ezinezkoa baita errekuperatzea. Adikzioa bizitza osorako da. Ez zara sendatzen, errehabilitatzen zara, baina beti egongo da zurekin. Irtetea ez da erraza, baina posible da, eta nik uste dut esfortzuak merezi duela.
Garrantzitsuena da arazoari lehentasuna ematea, munduko lanik onena izan dezakezulako, nahi adina diru irabaz dezakezulako, baina adikzioren bat baduzu eta ez baduzu hori gainditzen, lortu duzun guztia bertan behera geratuko delako. Horregatik ezinbestekoa da laguntza eskatzea. Hasieran ez duzu tunelaren amaieran argia ikusiko, eta normala da, hondoratuta zaudelako, baina lanarekin posible da aurrera egitea.
Gurasoen laguntza ere oso garrantzitsua da. Askotan ahaztuak izaten dira, eta egia da, pazienteak bezala, familiek ere sufritu egiten dutela. Lehen eskutik bizi izan dut. Senideek ere laguntza hori eskatu behar dute, errehabilitatzeko eta egoera horiek nola kudeatu ikasteko prozesu bat egin behar dute. Horretan ari gara lanean, ahalik eta zerbitzurik onena ematen saiatzeko.
Ateratzeaz gain, zure egoera berean zeuden gazteei laguntzeko proiektu bat sortu duzue. Nola laguntzen diozue jende horri?
Hasieran, prebentzioa lantzea besterik ez genuen buruan, sufritu duen gazte baten ikuspegitik prestakuntza eskainiz. Jendeari deigarri egiten zaio eta gazteen artean zabaldu ohi den mezua da. Handik denbora batera, laguntza gehiago eskaintzen hasi ginen. Proiektuan, batez ere, Álvaro, Mirari eta hirurok gaude. Orain psikologo espezializatuak eta gai horietan espezializatutako bulegoak dituen plataforma bat sortzen ari gara, laguntza profesionaleko zerbitzu hori emateko. Hemendik aurrera lehentasuna emango diogu proiektuari, aurrera ateratzen saiatzeko eta ahalik eta pertsona gehienei laguntzen saiatzeko.
Jokoarekiko mendekotasuna beste adikzio batzuekin lotuta al dago, hala nola tabakoarekin edo alkoholarekin? Ala independenteak dira?
Mendekotasun bat baino gehiago duten pertsonak daude. Jokoarekin lotuta dauden droga-menpekotasun edo alkoholismo kasuak ezagutu ditut. Baliteke loturak egotea eta gauza batek beste batera eraman ahal izatea. Baina, normalean, independenteak dira. Azkenean, adikzio bakoitzak bere ezaugarriak ditu, adikzio bakoitza mundu bat delako.
“Epe laburrean onuraren bat izan dezakezu, baina epe luzera, onuraduna beti jokoaren sektorea da”
Garrantzitsua da bulkadak kontrolatzea. Mendekotasuna duen pertsona bat bulkadekin galtzen da eta ez du kontrolatzen, eta baliteke egoera batean kontrola galtzeak beste arazo batzuetan sartzera eramatea. Horregatik, garrantzitsua da kontrolatzen ere ikastea, ez baitu ezertarako balio eremu batean birgaitzea, eta, gero, beste batzuetan kontrola ez izatea.
Hainbat ikerketaren arabera, jokoarekiko mendekotasuna dutenen batez besteko adina 20 urtekoa da. Zergatik igo dira mendekotasun-kasuak azken urte hauetan?
Horrek oso azalpen erraza du; izan ere, azken urteotan iragarkiak eta publizitatea, oro har, gazteei bideratu zaizkie. Jokoaren sektorean “boom” bat eman da, eta, bereziki, gazte horiek erakartzera zuzendu da, bai iragarkiekin, bai ongietorri-bonuekin. Horrelako estrategiak pixkanaka debekatzen ari dira, orain arte eragin duten kalte guztia agerian geratzen ari delako.
Azkenean gazte horiek erakarri dituzte, ni bere garaian erakarri ninduten bezala. Gaur egun, adingabeak ikusten ditut apustuak egiten. Beraz, existitzen den bitartean, hori guztia kontrolatzea oso zaila izango da.
Zerk bultzatzen du jendea apustu egitera?
Orain arte azaldu dudan moduan, kasu bakoitza indibidualki aztertu beharko litzateke. Hala ere, kasu gehienetan, ausazko jokoekin dirua modu errazean irabaz daitekeenaren ideia edo sinesmena izaten da aldagai nagusia. Hasiera batean entretenimendu gisa hartzen da, ondo pasatzeko. Lehenengo saria jasotzen duzunean gehiago pizteko grina pizten da eta jokatzen jarraitzen duzu. Baliteke hasieran etekin ekonomikoa lortzea, baina epe luzera, onuraduna beti jokoaren sektorea da.
Apustu egitea normala dela sentiarazi nahi dizute eta apusturik egiten ez baduzu, pertsona arraroa zarela sinetsarazi nahi dizute. Hori sarritan ikus daiteke iragarkietan; ausazko jokoetan aritzea edo apustuak egitea zuzena da eta ez du inolako arazorik eragiten.
Nire kasuan, apustu egiten nuenean ondo sentitzen nintzen neure buruarekin, irabazten nuena neure onerako erabiltzen nuelako. Baina, une batean, pentsatzen duzu irabazi duzuna ez dela nahikoa, eta apustu gehiago egin izan bazenu gehiago lor zenezakeela pentsatzen hasten zara. Eta horretan erortzen bazara, akabo; espiral batean sartzen zara, eta oso zaila da bertatik irtetea. Diru-kopuru txikiekin hasten zara, baina gero handituz joaten zara eta apustu handiagoak egiten dituzu. Gero damutu egiten zara, azkenean konturatzen zarelako irabazi duzuna baino askoz gehiago galdu duzula.
