Irakurketa denbora: 3 Minutu
Krisi klimatikoa haurren etorkizunerako mehatxu handienetako bat da mundu osoan. Haren eraginak nabari dira jada Vanuatu edo Iberiar Penintsula bezalako lurralde anitzetan. 2024ko urriaren amaieran Valentzia astindu zuten DANAren euri-jasek erakusten dute berotze globala gertaera horien maiztasuna eta intentsitatea handitzen ari dela. World Weather Attribution zentroaren azterketa baten arabera, gaur egun industriaurreko kliman baino % 12 biziagoak dira, eta bi halako ere izan daitezke.
Tokiko errealitate horrek bat egiten du Save the Children-en mezu orokorrarekin: tenperatura-igoera 1,5 ºC-ra mugatzeak saihestuko luke bost urteko 38 milioi haur, belaunaldi berriak, inoiz ez bezalako bero-boladen eraginpean bizi izatea bizitza osoan.
Datuak
38 milioi adingabe horiek muturreko bero-arriskutik babestuz gero, beste fenomeno batzuen inpakturik larrienak ere geldiaraziko lirateke:
- haien elikadura arriskuan jartzen duten laboreen porroten eraginpean 8 milioi inguru egongo lirateke
- 5 milioik ihes egingo lukete ibai-uholde suntsitzaileetatik
- beste 5 milioik zikloi tropikal suntsitzaileak saihestuko lituzkete
- 2 milioik ez lukete luzaroko lehorterik jasango
- 1,5 milioik ez lituzke jasango uztak hondatzen dituzten suteak
Gradu hamarren bakoitzak garrantzia du, tenperatura 3,5ºC-raino igoz gero, 2020an jaiotako haurren %92 inguruk bero-bolada konstanteak biziko lituzke bere bizitza osoan.
Klima-aldaketak, ingurumen-kutsadurarekin eta biodibertsitatearen galerarekin batera (planetaren krisi hirukoitza deritzona), desberdintasunak eta ahuleziak handitzen ditu. Haurrek azkarrago hartzen dute arnasa, eta haien organoak oraindik osatzen ari dira. Hau da, airearen kalitate txarrak eta beroak eragindako estresak larritasun handiagoarekin eragiten diete. Muturreko euriteek edo lehorteek eskolarako sarbidea, edateko ura eta elikagaiak eteten dituzte. Eta komunitateetan bizibideak galtzeak familia asko osasun- eta hezkuntza-gastuak murriztera edo haurren lanaz baliatzera bultzatzen ditu.
Haurren parte-hartze aktiboa
Egoera horren aurrean, haurren parte-hartze aktiboa funtsezkoa da. Haurrek eskubidea dute beren etorkizunari eragiten dioten erabakietan entzunak izateko, baina, horretarako, beldur orokorrik gabe hitz egiteko aukera emango dieten tresnak behar ditugu. Haurren ahotsa gobernantza klimatikoan nola txerta daitekeen erakusten dute zenbait ekimenek, hala nola NBEk haurrei eta gazteei buruz eta Ekintza Klimatikoari buruz egindako Adierazpenak eta Haurren Eskubideen Batzordearen 26. Ohar Orokorrak (120 herrialdetako 16.000 adingabek baino gehiagok babesten dute).
Iazko martxoan, Madrilen egin zen Ingurumen Hezkuntzako Kongresuan, hainbat proiektu aurkeztu ziren Filipinetatik, haurrak eta familiak hezkuntza-baliabideen sorreran inplikatzen dituztenak eta eragina biderkatzeko hezitzaileak trebatzen dituztenak. Esperientzia horiek erakusten dute irtenbideetan oinarritutako hezkuntzak, eta ez alarmismoan oinarritutakoak, ahalduntzea indartzen duela eta eko-antsietatea saihesten duela. Mezuak iragaztea, arreta jardunbide egokietan eta aurrerapen nabarmenetan jartzea, adin bakoitzaren muga emozionalak errespetatzea eta adibidearekin inspiratzea funtsezkoak dira gelditu gabe irakasteko.
Larrialdia benetakoa da, baina ez dago idatzita. Muturreko beroak harrapatutako haur-kopurua erdira ekar dezakegu anbizioz jokatzen badugu, erregai fosilak kenduz, finantziazio klimatikoa zabalduz eta haurtzaroa erdigunean kokatzen duen ikuspegiarekin azpiegiturak egokituz. Osasunean, uretan, saneamenduan, hezkuntzan eta babes sozialean inbertitzea ez da bigarren mailako gastua, etorkizun bidezkoagoa eta erresilienteagoa ziurtatzeko polizarik onena baizik.
Gaurko neska-mutikoak izango dira biharko liderrak. Haien ideiei balioa ematen badiegu, itxaropena ematen badiegu eta erakusten badiegu haien ekintzak inportanteak direla, krisi klimatikoa geldiarazteko gai den eta haurrek garapen eredu agortuaren prezioa ez ordaintzea bermatzeko gai den gizarte baten haziak ereiten ariko gara. Aukera gure esku dago, eta zenbat eta lehenago hasi, orduan eta bizitza gehiago salbatuko ditugu.
Argazkia: shutterstock.com
Advertisements
