Erakusketa batek Gipuzkoaren mila urtetako historia errepasatzen du

‘Ipuscua. 1000 urte’ erakusketak lurraldearen garapen historikoa aztertzen du 1025etik gaur egunera arte

 Irakurketa denbora: 2 minutu

San Telmo Museoak “Ipuscua. 1000 urte. Ipuscuatik Gipuzkoara. 1025-2025” erakusketa hartuko du  maiatzaren 11ra arte. Erakusketa Gipuzkoako Foru Aldundiarekin elkarlanean antolatu da eta Iosu Etxezarraga historialari eta arkeologo donostiarrak komisario-lanak egin ditu.

Erakusketak denboran zeharreko bidaia proposatzen du, 1025. urtean “Ipuscua” hitza idatziz lehen aldiz agertu zenetik gaur egunera arte. Izan ere, Huescako San Juan de la Peñako Monasterioan aurkitutako 1025. urteko dokumentu batek aipatzen du lehenengoz Gipuzkoa (Ipuscua) izena. Garai hartan, Nafarroako erresumako lurralde zen Gipuzkoa.

Ipuscua

Erakusketak aztertzen du nola Gipuzkoa mugatu gabeko eremu geografiko izatetik nortasun juridiko propioa izatera pasatu zen, mendeetan zehar iraun duen sistema instituzionalarekin.

Ibilbide historikoan hiru etapa nagusi bereizten dira. Lehenengoa 1025. urtean hasten da, Gipuzkoa oraindik entitate lausoa zenean. Dokumentazio gutxi dago garai horren inguruan eta, ondorioz, azterketa zailagoa izan da. Bigarrenak XIV. mendetik XVI. mendera arteko epea hartzen du, lurraldeak egitura instituzional, sozial eta politiko zehatza hartu zuenekoa. Azkenik, erakusketak XIX. mendean sistema liberal konstituzionalean integratzean izandako aldaketak aztertzen ditu.



Tradizionalki, Gipuzkoa zaharrenari buruzko dokumentu-iturrien eskuragarritasun mugatuak kanpoko eragileek antolatutako eskualde primitibo gisa interpretatzera eraman zuen. Hala ere, arkeologiaren aurrerapenek ikuspegi hau zuzentzea ahalbidetu dute, garapen historikoan tokiko eragileen funtsezko papera nabarmenduz. Urtemuga honek lurraldearen bilakaerari buruzko ikuspegi eguneratua ezagutzeko aukera paregabea eskaintzen du.

Erakusketa museoko elizan amaitzen da, non bisitariek Serten mihiseak ikusi ahal izango dituzten, Gipuzkoaren eta Euskal Herriaren historiako 11 eszena enblematiko irudikatzen dituztenak. Espazio berean daude Alonso de Idiakez eta Grazia Olazabalen hilobiak, San Telmo komentuaren sortzaileenak, Karlos I.a eta Felipe II.aren monarkien zerbitzuan gora egin zuten gipuzkoar eliteen adibide direnak.

Ibilbide historiko hau irudikatzeko, erakusketak ondare-material eta baliabide ugari erabiltzen ditu, dokumentu historikoetatik hasi eta aurkikuntza arkeologikoetaraino. Erakusketak Gipuzkoako historiaren inguruan informatzeaz gain, mila urtez garatu den lurralde, instituzio eta errealitate politiko gisa Gipuzkoaren eraketa prozesuari buruz hausnartzera ere gonbidatzen du.

Argazkia: San Telmo Museoa
Advertisements