Egilea: Naroa Salgado • Save the Chlidren-Euskadi
Argazkia: AL-BARAA MANSOOR/ Save the Children
Hitz kopurua: 443
Irakurketa denbora: 2 Minutu
Egunero, munduan 78 haur hiltzen, mutilatzen, bahitzen edo errekrutatzen dituzte talde armatuek. Hirurogeita hemezortzi. Haur-futboleko zazpi talde baino gehiago bat-batean desagertuko balira bezala da, aukeratu ez zituzten gerren biktimak. Hala erakusten du Save the Childrenen ‘Stop the War on Children: Security for whom?’ txosten berriak; 520 milioi haur, munduko bostetik bat, gatazka-guneetan bizi dira gaur egun, erregistroak daudenetik kopururik handiena.
Azken urteotan, planetak errekor bat bestearen atzetik gainditu du indarkeriari dagokionez. 2024an bakarrik dokumentatu ziren haurren aurkako 41.763 urraketa larri, aurreko urtetan baino % 30 gehiago. Eta kezkagarriena da 2010az geroztik gerra-eremuetan bizi diren haurren kopurua % 60 hazi dela, baina haien aurkako bortxaketak % 373 igo direla. Gerrak krudelagoak, luzeagoak eta eskola, ospitale eta etxeetatik hurbilago daude.
“Gerra, mapetan ez ezik, gure kaleetan eta jostailuetan ere amaitu behar da”, dio Sila 17 urteko siriar gazteak. Bere belaunaldiak, dioenez, beldurrarekin hazten den azkena izan nahi du. Baina bonbak Gaza, Sudan edo Ukrainara erortzen diren bitartean, itxaropen hori urrundu egiten dela dirudi.
Kontinente kaltetuenak
Txostenak erakusten duenez, Afrika da gaur egun kontinenterik kaltetuena, 218 milioi haur baino gehiago gatazketan harrapatuta baitaude, Asia eta Ekialde Ertaina atzetik dituela. Kongoko Errepublika Demokratikoa edo Somalia bezalako lekuetan, milaka adingabe errekrutatu dituzte indar armatuek edo talde matxinatuek. Nigerian, ia mila haur bahitu zituzten 2024an.
Estatistiken atzean izenak eta istorioak daude. Dieu Meerizik, 13 urtekoak, gizon armatuak Kongoko bere herriko eliza batean nola sartzen ziren entzun zuen. “Nire anaia hil eta beste bi bahitu zituzten. Harrezkero ezin dut beldurrik gabe lo egin”, dio. Milaka kilometrora, Fabricek, kongoarra bera ere, antzeko eraso batetik ihes egitea lortu zuen. “Jostuna izan nahi dut, nire ama bezala. Baina lehenago bakea nahi dut”.
2024an bakarrik dokumentatu ziren haurren aurkako 41.763 urraketa larri, aurreko urteetan baino % 30 gehiago
Bitartean, munduko gobernuek milaka milioi bideratzen dituzte gastu militarrera, baina segurtasuneko funts globalen %2 baino gutxiago inbertitzen dira bakea eraikitzeko. “Segurtasuna norentzat”, galdetzen du Save the Childrenek. Estatuen segurtasunak ez duelako beti esan nahi haurren segurtasuna. Eskolak bat-bateko babesleku edo jomuga bihurtzen dira; ospitaleak bonbardatu egiten dira; laguntza humanitarioa blokeatu egiten da, Gazan bakarrik, sartzeko murrizketen %60 baino gehiago 2024an gertatu ziren.
Hala ere, dena ez dago galduta. 70 herrialdek baino gehiagok sinatu dituzte gerran adingabeak babesteko itun nagusiak, eta gazteen ahotsak aldaketak eskatzen ari dira. Save the Childrenek eskatzen die estatuei nazioarteko legeak betetzea, urraketengatik kontu ematea, hezkuntzan eta bakean inbertitzea, eta haurrei beren etorkizunari eragiten dioten erabakietan entzutea.
Yemenen, bere etxe suntsituaren hondakinak sartzen dira, Manalek, bi urte eskasekoak, kamerari begiratzen dio inguratzen duen mundua ulertu gabe. Bere begiradak txosten osoa zeharkatzen duen galdera gordetzen du: “Zergatik aukeratzen dituzte armak bizitzen utzi beharrean”.
